του Χρήστου Κόνιαρη *
Μπορεί η κυβέρνηση και η πλειοψηφία των αιρετών στην τοπική αυτοδιοίκηση να επαίρονται για την προώθηση της ανακύκλωσης, επιδεικνύοντας διάφορα περιφερειακά και τοπικά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων, όμως η πραγματικότητα είναι σκληρή και τα στοιχεία δυστυχώς τους διαψεύδουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2015 έχουν συνταχθεί δύο εθνικά σχέδια διαχείρισης των απορριμμάτων που βάζουν φιλόδοξους στόχους. Tα στοιχεία όμως που δίνει για την Αττική ο Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) για την ανάκτηση απορριμμάτων και τις ποσότητες που θάβονται κατά κύριο λόγο στο ΧΥΤΑ της Φυλής είναι απογοητευτικά.
Συγκεκριμένα ενώ με το σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων έχει τεθεί στόχος το 2025 η ανάκτηση απορριμμάτων να φτάσει στο 55% το πρώτο τετράμηνο του 2023, η ανάκτηση βρίσκεται μόλις στο 7,9%. Αντίστοιχα πάνω από το 90% των απορριμμάτων του λεκανοπεδίου καταλήγουν στον ΧΥΤΑ της Φυλής με καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.
Πρέπει να επισημάνουμε επίσης ότι παρά τις διακηρύξεις για κλείσιμο του ΧΥΤΑ της Φυλής και χωροθέτηση νέων ΧΥΤΥ, αυτό δεν έχει γίνει ενώ την ίδια ώρα επιχειρείται νέα επέκταση του ΧΥΤΑ Φυλής.
Όλα αυτά στοιχειοθετούν την πλήρη αποτυχία του μοντέλου της ανακύκλωσης που έχει επιλεγεί.
Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στο Δήμο Περιστερίου. Η ανάκτηση το 2022 έφτασε μόλις στο 9,8% και σε αντίστοιχα ποσοστά κινείται και το πρώτο τετράμηνο του 2023 ενώ ο στόχος για το 2025 που έχει τεθεί είναι 53,6%, στόχος που με τα σημερινά δεδομένα δεν μπορεί να πιαστεί.
Για την αποτυχία της ανακύκλωσης υπάρχουν αιτίες :
- Η απουσία χρηματοδότησης για την πρόληψη και την ανακύκλωση καθώς και η στήριξη με προσωπικό και μέσα
- Η απουσία χωροθέτησης νέων αποκεντρωμένων ΧΥΤΥ στην Αττική
- Η έλλειψη διαχωρισμού των ανακυκλώσιμων στην πηγή σε 4 ρεύματα (Χαρτί, γυαλί, μέταλλα, πλαστικό) καθώς και η ανάπτυξη κέντρων μηχανικού διαχωρισμού των σύμμεικτων απορριμμάτων που θα καλύπτουν όλο τον παραγόμενο όγκο
- Η εκχώρηση της ανακύκλωσης σε ιδιωτικά χέρια με τα ιδιωτικά ΚΔΑΥ και της μονάδας μηχανικού διαχωρισμού των σύμμεικτων απορριμμάτων
- Η απουσία πολιτικής συγκέντρωσης των βιοαποβλήτων στην πηγή που αποτελούν το 45% των απορριμμάτων
- Η έλλειψη ουσιαστικής ενημέρωσης των πολιτών
Όλα αυτά γίνονται γιατί κυβερνητική βούληση αλλά και προσανατολισμός του ΕΔΣΝΑ που έχει συμπεριληφθεί και στο νέο εθνικό σχέδιο είναι να προωθηθεί η καύση των απορριμμάτων με τραγικές συνέπειες για το περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων.
Η αποτυχία αυτού του μοντέλου ανακύκλωσης οδηγεί την κυβέρνηση στην επιβολή ενός ακόμα τέλους στους δήμους, του τέλους της ταφής που θα επιχειρηθεί να μεταφορτωθεί μέσω των δημοτικών τελών στις πλάτες των δημοτών.
Ταυτόχρονα η επιβολή του τέλους αποτελεί έναν ακόμα εκβιασμό για να προχωρήσει το μέτρο της καύσης των απορριμμάτων στο όνομα του περιορισμού της ταφής, μέτρο καταστροφικό για το περιβάλλον και την υγεία των πολιτών.
Απέναντι σε αυτές τις πολιτικές οι πλειοψηφίες στους περισσότερους δήμους που ελέγχονται από ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ παρακολουθούν την κατάσταση χωρίς να αντιδρούν. Δυστυχώς στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πλειοψηφία Παχατουρίδη στον Δήμο μας παρά τις επικοινωνιακές εκδηλώσεις προβολής δήθεν επιτυχιών στον τομέα της ανακύκλωσης που έγιναν πρόσφατα.
Παρά το γεγονός ότι η κατάσταση είναι τραγική, μοναδική ελπίδα είναι ένα κίνημα πολιτών που θα απαιτήσουν μια άλλη πολιτική που θα προωθεί την αποκέντρωση της διαχείρισης των απορριμμάτων, τον διαχωρισμό στην πηγή με συγκεκριμένους στόχους και την ανάπτυξη των υποδομών που θα στηριχθούν ουσιαστικά και με χρηματοδότηση από την κεντρική κυβέρνηση και ταυτόχρονα θα προχωρήσει η ενημέρωση των πολιτών προκειμένου η ανακύκλωση να γίνει κοινωνική συνείδηση.
* Ο Χρήστος Κόνιαρης είναι μέλος της Ριζοσπαστικής Πρωτοβουλίας Περιστερίου